در این پست به بخش دوم معرفی موتور جستجوی اسکوپوس خواهیم پرداخت.
علاوه بر موارد ذکر شده در قسمت اول این مقاله رایگان ، در اسکوپوس می توان مقالات رفرنس یک مقاله را مشاهده کرد و همچنین مشاهده نمود که کدام مقالات از مقاله ما به عنوان رفرنس استفاده کرده اند. امکانات خاص دیگری چون مشاهده مقالات منتشر شده در شهری خاص نیز در اسکوپوس فراهم شده است.
Scopus ابزارهایی برای تجزیه و تحلیل آماری مقالات را نیز در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. برای مثال برای درک معیارها در نتایج جستجو به تجزیه و تحلیل بصری آن‌ها بر اساس سال، منبع، نویسنده، موسسات تحقیقاتی، کشور یا منطقه، نوع سند و موضوع پرداخته می‌شود.
امکان مقایسه‌ی ۱۰ ژورنال به صورت همزمان براساس معیارهای مربوطه نیز از بخش‌های جذاب این موتور سرچ آکادمیک می‌باشد. یکی دیگر از ابزارهای تحلیلی اسکوپوس، ماژولی تخصصی است که برای ارزیابی مقالات توسعه یافته است. در این ماژول که آن را می‌توان برای صفحه مقالات فعال کرد، میزان تعامل جامعه علمی با مقاله را بر اساس معیارهای مختلف می‌توان به صورت نمودارها و آمار بصری مشاهده کرد.
برای بخش نویسندگان می‌توان تجزیه و تحلیل میزان ارجاعات و نقل قول‌ها به مقالات یه نویسنده، همکاری با موسسات مختلف، میزان مقالات در سیر زمان و دیگر شاخص‌ها را به صورت آماری مشاهده کرد.
آن‌چه اسکوپوس را از دیگر موتورهای جستجوی آکادمیک متمایز می‌سازد، این است که این سرویس به‌خودی خود نمایه‌ای از تمامی مستندات علمی به‌حساب می‌آید. در حقیقت این محصول هم‌چون سرویس (Web of Science) شرکت تامپسون رویترز که اقدام به نمایه‌کردن ژورنال‌های علمی معتبر، موسوم به ISI، می‌کند؛ اسکوپوس نیز دارای نمایه‌ای مجزا از بسیاری از ژورنال‌ها و کنفرانس‌های معتبر بین‌المللی است. از طرفی، برخلاف دیگر رقبای خود، این سرویس توسط یکی از معتبرترین و قدیمی‌ترین ناشران علمی بین‌المللی یعنی الزویر، توسعه داده شده است. بنابراین می‌توان این امید را داشت که امکانات و روش‌های جستجوی مقالات علمی در این موتور بسیار قدرتمندتر از دیگر سرویس‌های مشابه باشد. امّا شاید مهم‌ترین ضعف آن نسبت به رقبا، این باشد که استفاده از خدمات این موتور منوط به تهیه‌ی حق اشتراک و پرداخت هزینه توسط مراکز تحقیقاتی و آکادمیک هست، و بنابراین نمی‌توان به‌سادگی و به‌طور رایگان از خدمات این جستجوگر بسیار محبوب، استفاده کرد. اگرچه بسیاری از دانشگاه‌های ایران چندسالی است که به‌علت مشکلات و موانع مالی و ارزی امکان تهیه‌ی حق اشتراک این سرویس را ندارند، امّا توصیه‌ی ما به کسانی که می‌خواهند به‌طور جدی و حرفه‌ای اقدام به مقاله‌نویسی کنند، این است که از راه‌های میان‌بر، حساب کاربری را برای این سرویس تهیه کنند، تا بتوانند از امکانات بسیار این موتور جستجوی قدرتمند آکادمیک، کمال بهره را ببرند.
با توجه به اینکه پروکوئست به توانمد‌سازی متحققان و کتابداران متعهد است، بنابراین فناوری‌ها و محتوای نوآورانه، کارآمدی محققان، دانشجویان، اساتید و کتابخانه‌هایی که به آن‌ها خدمت می‌دهند را افزایش می‌دهد. این پایگاه علمی اطلاعات وسیع و غنی ای را از آرشیو‌های تاریخی تا جدیدترین پیشرفت‌های علم نگه‌داری می‌کند و به بسته‌بندی آن‌ها به وسیله‌ی فناوری دیجیتالی مدیریت، بازیابی و اشتراک‌گذاری برای موسسات علمی، سازمان‌ها، دولت‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها، کتابخانه‌های عمومی و همین طور محققان حرفه‌ای کمک می‌کند و خدمات مالکیت، مدیریت و کشف مجموعه‌های اطلاعاتی را به کاربرانش می‌دهد. این کار را با همکاری دارندگان محتوا انجام می دهد.
آغاز کار پروکوئست به عنوان تولیدکننده محصولات میکرو‌فیلمی بود و بعد به تدریج رشد کرد و به یک ناشر الکترونیکی تبدیل شد. امروزه این شرکت ابزاری برای کشف، مدیریت استناد‌ها و پلت‌فرمی برای کتابخانه‌ها فراهم آورده است تا کاربران‌شان بتوانند تحقیق‌هایی که از محتواهای معتبر به دست آمده را بازیابی، مدیریت، استفاده و به اشتراک بگذارند. مجموعه پروکوئست شامل، رساله و پایاننامهها، کتاب‌های الکترونیک، روزنامه‌ها، مجموعه‌های تاریخی، آرشیو‌های فرهنگی و دولتی، و پایگاه‌‌‌داده‌ها است که در مجموع بیش از ۱۲۵ میلیازد صفحه‌ی دیجیتال است.
در نتیجه توافق با ناشران گوناگون در سراسر دنیا مانند آکسفورد، اشپرینگر و امرالد دسترسی به منبع بسیار زیادی مانند نشریه‌های ادواری، روزنامه‌ها، پایاننامهها و تحقیقات کتابخانه‌ای در قالب‌های متفاوت فراهم کرده است. به عبارتی می‌توان گفت پروکوئست یک نظام اطلاع رسانی پیوسته است که با طراحی خاصش جستجوگر را قادر می‌سازد با کلیک بر روی موشواره، اطلاعات تمام متن و تمام تصویر سریعا از نشریات، مقالات و منابع دیگر در صفحه نمایشگر خود ببیند.
سرویس پایاننامههای پروکوئست
سرویس پایان‌نامه پروکوئست از بزرگترین پایگاه‌های نمایه‌سازی و انتشار پایاننامهها در جهان است. پروکوئست بیش از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار پایان‌نامه تمام متن در مجموعه‌اش دارد. هر سال اکثر پایاننامههای ثبت شده در موسسات علمی و دانشگاه‌های آمریکا و کانادا، پایاننامههای دانشگاه‌های اروپا، آسیا و اقیانوسیه در مجموعه‌اش ثبت می‌کند. برای رسیدن به چنین جایگاهی پروکوئست با بیش از ۷۰۰ مؤسسه بین‌المللی در بیش از ۶۰ کشور همکاری می‌کند. به این ترتیب دسترسی به اکثر پایاننامههای ثبت شده بعد از سال ۱۹۹۷ را فراهم کرده است. بعضی از پایاننامههای خاص مثل اولین پایان‌نامه دکتری در آمریکا که در سال ۱۸۶۱ در دانشگاه یله دفاع شد نیز می‌توان در پروکوئست یافت.
اگر در پایگاه پروکوئست مشترک باشید، به پایاننامههای و اطلاعات بسیاری دست پیدا می‌کنید. با رواج دسترسی آزاد به منابع، پروکویست نیز با این جریان همراه و برای حفظ مشتریانش دسترسی به بخشی از پایاننامهها به صورت رایگان فراهم اینجاد کرده است.
در این پست قصد داریم شما را با برخی از ویژگی ها و امکانات گوگل اسکولار آشنا کنیم:
• جستجو در بین همه منابع علمی
• جستجو مقالات بر اساس سال انتشار
• مشاهده رفرنس‌های مقالات و جستجو بر اساس آن‌ها
• مشاهده تعداد استنادات
• پیدا کردن ورژن مختلف مقاله در اینترنت
• یافتن فول تکست مدارک علمی در فضای وب
• ارائه ارجاع قالب‌بندی شده مقاله در قالب مختلف
• نمایش اطلاعات پژوهشگران و نویسندگان برتر
• یافتن آثار مرتبط، نقل‌قول‌ها و ارجاعات، نویسندگان و انتشارات
• آگاهی یافتن از جدیدترین پیشرفت‌های علمی در تمامی زمینه‌ها
• جستجوی ساده و پیشرفته
• ذخیره منابع بازیابی شده
• آلرت یا آگاهی‌رسانی
• اعتبارسنجی مقالات و نویسندگان
• بررسی خلاصه‌ای از وضعیت پژوهشی نویسندگان
• ایجاد پروفایل شخصی برای نویسندگان
• مشاهده مقالات خود اعم از فارسی و انگلیسی
• ردیابی استنادات به مقالات خود
• محاسبه H-Index بر اساس تعداد مقالات و استنادات و رسم نمودار مربوطه
پروفایل عمومی نویسندگان در گوگل اسکالر
از طریق ایجاد پروفایل عمومی امکان مشاهده مشخصات هر نویسنده در نتایج جستجوی گوگل اسکالر وجود دارد. رزومه علمی و آموزشی و همچنین همه پژوهش‌های آن نویسنده، همه به‌وسیله این صفحه شخصی قابل جستجو و مشاهده است. از همه مهم‌تر اینکه حتی اگر محققی چندین مقاله نوشته باشد و اسمش با نویسندگان دیگر مشابه باشد، باز هم به‌آسانی می‌توان اثرش را پیدا کرد. با استفاده از گوگل اسکولار، می‌توان مقالات مرتبط با هم را نیز به مطلب افزود. هنگامی‌که یک ارجاع جدید به اثر فرد در وب صورت گیرد، شمار ارجاعات به آن مقاله به‌صورت اتوماتیک آپدیت می‌شود.
با در اختیار داشتن این پروفایل عمومی در گوگل اسکولار، «مقالات منتشرشده توسط پژوهشگر»، «تعداد استنادهای دریافتی هر پژوهشگر به تفکیک سال‌های مختلف و هر یک از مقالات»، «شاخص‌های h-index و i10-index پژوهشگر»، «همکاران پژوهشی پژوهشگر» قابل مشاهده بوده و امکان «دنبال کردن فعالیت‌های پژوهشگر» و همچنین «ایجاد کتابخانه شخصی» فراهم می‌گردد.
رتبه‌بندی مدارک در گوگل اسکالر
گوگل اسکولار مدارک علمی را بر اساس روشی که پژوهشگران جستجو می‌کنند، وزن علمی، مکان انتشار، نویسنده مدارک و همچنین میزان ارجاعات و استناداتی که به آن‌ها شده است رتبه‌بندی می‌کند. ایبوک رالی بهترین سایت خرید کتاب الکترونیکی از آمازون است.
ارجاعات گوگل اسکالر
ارجاعات و یا همان استنادات (Citation) گوگل اسکولار، راهی آسان در اختیار محققان قرار می‌دهد تا ارجاعاتی که به پژوهش‌های آن‌ها می‌شود را شناسایی نمایند. بدین‌صورت به‌آسانی می‌توان فهمید که چه کسانی به آثار علمی هر نویسنده ارجاع می‌دهند و با کمک نمودار ارجاعات، شاخص‌های مختلف ارجاع را محاسبه کرد. ایران پیپر بزرگترین سایت دانلود کتاب انگلیسی است.
شاخص‌های گوگل اسکالر
شاخص‌های گوگل اسکالر، راهی ساده برای پژوهشگران فراهم می‌کند تا به تأثیر مقالات و دیگر آثار علمی خود در جوامع علمی پی ببرند. نویسندگان با بررسی اینکه ناشرین به چه نوع مقالاتی ارجاع می‌دهند، بهتر می‌توانند تصمیم‌گیری کنند که آثار خود را برای انتشار به کدام‌یک از ناشرین بفرستند. شاخص‌های گوگل اسکولار در حال حاضر مقالات منتشرشده بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ را پوشش می‌دهد.